Từ đầu tháng 8, công ty Abbott phối hợp cùng Bộ Y tế, triển khai chương trình sàng lọc đái tháo đường thai kỳ miễn phí cho 10.000 thai phụ, tại 9 bệnh viện toàn quốc, gồm: bệnh viện Từ Dũ, bệnh viện quận Thủ Đức (TP HCM); bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, bệnh viện Phụ Sản Trung Ương (Hà Nội); bệnh viện 22 tháng 12 (Nha Trang); bệnh viện Phụ Sản Thành phố Cần Thơ; bệnh viện Phụ Sản Nhi Đà Nẵng.
Vào tháng 9-10, chương trình dự kiến triển khai tại bệnh viện Phụ Sản Quốc Tế và bệnh viện Nhân Dân Gia Định (TP HCM). Các thai phụ có thể liên hệ trực tiếp với các bệnh viện trên để được xét nghiệm đái tháo đường thai kỳ miễn phí.
 |
Thai phụ đăng ký để được xét nghiệm miễn phí tại các bệnh viện. |
Phó giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Huỳnh Nguyễn Khánh Trang (Trưởng khoa Sản, Bệnh viện Phụ sản Hùng Vương) chia sẻ: “Xét nghiệm tầm soát này có tính chính xác cao, giúp thai phụ sớm biết rõ về đường huyết của mình, từ đó giữ an toàn cho bản thân và cho em bé”.
Cụ thể, bác sĩ Khánh Trang cho biết, để phát hiện đái tháo đường thai kỳ, phụ nữ mang thai sẽ được làm một xét nghiệm gọi là nghiệm pháp dung nạp đường. Thai phụ sẽ được uống 75g đường glucose và xét nghiệm kiểm tra đường huyết 2 giờ sau đó hoặc đo nồng độ HbA1C (phản ánh đường huyết trung bình của 3 tháng gần nhất).
 |
Tầm soát đái tháo đường thai kỳ giúp bảo vệ sức khỏe mẹ và bé. |
Theo bác sĩ Trang, xét nghiệm tầm soát này được thực hiện lần thứ nhất vào 3 tháng đầu thai kỳ và lần 2 trong tuần 24-28 thai kỳ. Trong đó, nhóm thai phụ thừa cân, mang thai khi trên 35 tuổi, có cha mẹ hoặc anh chị em ruột từng mắc đái tháo đường… thuộc nhóm nguy cơ cao, tuyệt đối không nên bỏ qua xét nghiệm này và cần phải được tầm soát ngay từ 3 tháng đầu thai kỳ. Riêng xét nghiệm tầm soát ở tuần thứ 24-28 thai kỳ cần được thực hiện với mọi thai phụ.
Để kiểm soát tốt đái tháo đường thai kỳ, bác sĩ Trang khuyến cáo thai phụ nên tái khám thường xuyên, có chế độ dinh dưỡng phù hợp (hạn chế tinh bột và đường), bổ sung dinh dưỡng chuyên biệt để có thể cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho thai nhi và mẹ vẫn kiểm soát đường huyết ổn định.
Chị Trần Thị Ái (quận Tân Bình, TP HCM) cho biết từng nghe nhắc đến đái tháo đường thai kỳ nhưng không nghĩ mình có thể mắc, vì trước khi mang thai chị khá ốm, quá trình mang thai cũng chỉ tăng cân vừa phải. “Được biết có chương trình sàng lọc miễn phí đái tháo đường thai kỳ, tôi đăng ký kiểm tra mới biết đường huyết khá cao. Nghe bác sĩ phân tích những nguy cơ, hướng dẫn cách kiểm soát đường huyết, tôi mới thấy mình may mắn khi được phát hiện sớm, để có thể tránh những ảnh hưởng về sau cho mình và con”, chị nói.
 |
Các bác sĩ cũng tư vấn kiến thức về chăm sóc sức khỏe trong giai đoạn thai kỳ. |
Đái tháo đường thai kỳ gây nên nhiều biến chứng và hậu quả nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài đến cả người mẹ lẫn thai nhi. Theo bác sĩ Khánh Trang, trong những năm gần đây, không chỉ tại Việt Nam mà trên thế giới, tỷ lệ thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ đều có chiều hướng tăng nhanh. Tỷ lệ đái tháo đường thai kỳ tại Singapore là 18,9%, Malaysia 11,4%, Australia 13%, Thái Lan 9,3%… Ở Việt Nam, tỷ lệ này là 20%.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng đái tháo đường thai kỳ, trong đó không ngoại trừ do những thay đổi về lối sống, thiếu hoạt động thể chất, chế độ ăn nhiều năng lượng và chất béo bão hòa dẫn đến chứng thừa cân, béo phì tăng nhanh. Vì vậy bác sĩ Khánh Trang nhấn mạnh chương trình sàng lọc này có ý nghĩa rất thiết thực, giúp hàng nghìn phụ nữ phát hiện sớm và có biện pháp quản lý tốt đái tháo đường thai kỳ.
“Khi thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ mà không biết, không có sự kiểm soát tốt đường huyết, em bé sinh ra dễ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, vàng da sơ sinh và béo phì, hạ đường huyết sau sinh, tỷ lệ sang chấn khi sinh cũng cao hơn… Khi phát hiện sớm tình trạng sẽ có hướng kiểm soát đường huyết tốt, tránh những biến chứng có thể xảy ra”, ông nói.
Sàng lọc đái tháo đường thai kỳ miễn phí là một trong những hoạt động thuộc dự án “Phòng ngừa và Quản lý đái tháo đường thai kỳ, góp phần phòng chống các bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam”. Đây là chương trình tiếp nối sau nhiều dự án cải thiện dinh dưỡng của Abbott hợp tác với Bộ Y tế trong thời gian qua, nhằm nâng cao chất lượng công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em ở Việt Nam.
Thảo Trang